ตามที่ได้ศึกษาหัวหน้าเผ่าแต่ละเผ่ามีลักษณะการแต่งกายที่เป็นเอกลักษณ์ที่เป็นตัวของตัวเอง และก็มีความแตกต่างกันไป ซึ่งในสมัยแต่ก่อนนั้น คนอินเดียนแดงมีหลายร้อยพันเผ่า และก็มีการใช้ภาษาในการสื่อสารนั้นก็แตกต่างกันไป

อินเดียนแดงเผ่า Cherokee คือ เผ่าแรกที่มีการประดิษฐ์อักษรของตัวเองอย่างเป็นรูปธรรม ซึ่งปัจจุบันนี้ยังมีเหลือให้เห็นในชนเผ่าของเขา เช่น การพิมพ์หนังสือที่เป็นภาษาของเขาเอง ให้คนในเผ่าได้รับข่าวสารต่าง ๆ  เท่าที่ทราบมานั้น คนเผ่า Cherokee มีการจัดตั้งโรงเรียนและมหาวิทยาลัยของเขาเองด้วย

วันนี้ขอเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับคนอเมริกันอินเดียนท่านหนึ่ง ซึ่งท่านนี้คิดว่าหลาย ๆ คนคงจะเคยได้ยินชื่อเสียงของท่านมาบ้าง และในเมืองที่ยีนส์อาศัยอยู่นั้นมีหลุมฝังศพของท่านอยู่ด้วย ยีนส์ยังไม่มีโอกาสได้แวะไปเยี่ยมชมหลุมฝังศพของท่าน แต่คิดว่าหากมีเวลาว่างจะต้องถือโอกาสไปคาราวะหลุมฝังศพของท่านสักครั้ง

ท่านคนนี้ก็ไม่ใช่ใคร ท่านคือ Geronimo อินเดียนแดงจากชนเผ่า Apache ซึ่งท่านเป็น Medicine Man (หมอรักษาคนตามแบบของเขา ถ้าจะให้คิดก็น่าจะเป็นหมอยาและหมอไสยศาสตร์เหมือนคนที่บ้านยีนส์)

เมื่อสมัยเก่าก่อน ในครั้งที่คนผิวขาวจากทวีปยุโรป เดินทางมาเพื่อล่าอณาจักรฝั่งอเมริกานั้น กลุ่มชนเผ่าคนอินเดียนแดงก็อยู่ดีมีสุขกันตามวิถีชีวิต ต่อมาไม่นานมีการสู้รบกันเกิดขึ้น ชนเผ่าของ Geronimo เป็นหนึ่งในอเมริกันอินเดียนที่ได้ทำการต่อสู้กับคนผิวขาวมาตลอด

ในค่ำคืนก่อนวันออกสู้รบครั้งสำคัญนั้น Geronimo นอนฝันว่า กระสุนของคนผิวขาวไม่สามารถฆ่าเขาได้ พอมาถึงสนามรบทุกอย่างก็เป็นไปตามที่เขาฝันเอาไว้

Geronimo และพวกต่อสู้ชนะทหารของสเปนจนได้รับฉายาจากทหารสเปนในสมัยนั้นว่า Geronimo (แต่ก่อน Geronimo ไม่ได้มีชื่อนี้ มีชื่ออเมริกันอินเดียน) ทางทหารสเปนตั้งชื่อนี้ให้ เนื่องมาจาก วันที่เขาต่อสู้กับ Geronimo นั้น เป็นวัน St. Jerome Day

การสู้รบในครั้งนั้นเป็นไปอย่างดุเดือด ไม่มีกระสุนของคนผิวขาวคนไหนที่สามารถยิง Geronimo ได้ แม้ว่าเขาจะวิ่งเข้าหาคู่ต่อสู้อย่างอย่างบ้าระห่ำ แต่ก็ไม่มีใครยิงเขาถูกเลยสักคน (จุดนี้เป็นตำนานที่เล่าขานกันมา) ซึ่งหลาย ๆ คนต่างก็ยอมรับว่า Geronimo เป็นคนที่เชี่ยวชาญด้านการสู้รบมากที่สุด

เมื่อประมาณปี 1890 ทหารอเมริกันพยายามจับตัว Geronimo ให้ได้ เพราะถือว่าเป็นศัตรูคนสำคัญ (ถ้าสมัยนี้ก็เปรียบเสมือน บินลา เดน) แต่ก็ไม่เคยมีทหารคนไหนสามารถจับตัวเขาได้ ซึ่งทหารอเมริกันก็มีแผนการที่จะทำให้ Geronimo ยอมมอบตัวได้ โดยการจับคนในเผ่าของเขาเป็นตัวประกัน ซึ่งเป็นวิธีที่สามารถเรียกร้องให้ Geronimo ยอมมอบตัวได้วิธีเดียว โดยคนผิวขาวที่กระทำนั้นใช้วิธีการที่น่าอัปยศยิ่งนัก นั่นก็คือการไม่ยอมให้คนในเผ่าของ Geronimo กินข้าวเลยสักนิด คือตั้งใจจะให้อดอาหารตาย จากนั้นคนในเผ่าของ Geronimo ก็ทยอยตายไปทีละคนทุก ๆ วันอย่างทรมาน ซึ่งก็มีทั้งลูกเล็ก เด็กแดง หญิงชราทุก ๆ คน

พอข่าวคราวดังไปถึงหูของ Geronimo นั้น ทำให้เขาไม่สามารถทนเห็นคนในเผ่าของเขาตายได้ ในที่สุดเขาจึงยอมมอบตัวกับทหารอเมริกัน จากนั้นรัฐบาลอเมริกันได้สั่งการให้เอาตัว Geronimo ไปโชว์ที่งาน World Fair ที่เมือง ชิคาโก ซึ่ง Geronimo จะถูกขังเอาไว้เยี่ยงสัตว์เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้ชมกัน และจากนั้นทางรัฐบาลอเมริกันก็ยังพาเขาไปโชว์ตัวที่ วอชิงตั้น ดีซี และก็ นิวยอร์ค ด้วย

ทางรัฐบาลอเมริกันพยายามที่จะบอกและโชว์ Geronimo เกี่ยวกับวิถีชีวิตของคนผิวขาวให้ฟัง โดยที่บอกว่า คนผิวขาวนั้นร่ำรวย มีอาหารการกินสมบูรณ์ มีเสื้อผ้าดี ๆ ใส่ มีบ้านใหญ่โต มีตึกสูง ๆ หรูหรา มีรถขับ มีเทคโนโลยี่ใหม่ ๆ แต่ไม่ว่าคนผิวขาวจะพูดอย่างไร แต่ Geronimo ก็ไม่เคยสนใจในคำพูดตรงนี้เลยแม้แต่นิดเดียว เพราะในระหว่างโชว์ตัวในที่ต่าง ๆ นั้นเขาก็ยังเห็นคนผิวขาวนอนข้างถนนหนทาง เห็นพวกขอทาน พวกไม่มีบ้านอยู่เต็มไปหมด

Geronimo ได้กล่าววาจาแก่รัฐบาลอเมริกันว่า

“คนขาวมักจะบอกว่าตัวเองรวย มีเงินมากมาย มีอาหารการกินสมบูรณ์ มีความพร้อมหลาย ๆ อย่าง แต่ไฉนข้ายังเห็นคนขาวบางคนนอนข้างถนน ขอทานกิน ไม่มีเสื้อผ้าใส่ สู้คนของพวกข้าไม่ได้เลย เรามีเราก็กินด้วยกัน เราแบ่งปันกันทุกอย่าง ไม่มีใครรวยไม่มีคนจน เรามีชีวิตเพื่อแบ่งปันและช่วยเหลือกันและกันเสมอ”

หลายปีต่อมา Geronimo ถูกย้ายไปคุมขังที่คุกทหารในรัฐฟลอริด้า ซึ่งคุกที่ขังเขานั้นมีช่องเล็ก ๆ อยู่ด้านบนของห้องขังด้วย Geronimo ไม่ยอมทานอาหารเป็นเวลาประมาณ 40 วัน แต่ก็ยังดื่มน้ำอย่างเดียวเพื่อที่จะมีชีวิตอยู่ และเขามีชีวิตอยู่ได้จริง ๆ ซึ่งร่างกายของเขาผอมมาก ๆ ถึงขนาดสามารถหลบหนีจากห้องแคบ ๆ ในห้องขังได้ หลังจากที่หลบหนีไปได้ Geronimo ก็กลับไปอาศัยอยู่กับคนในเผ่าของเขาอีกครั้ง ช่วงบั้นปลายชีวิตของเขานั้นได้อาศัยอยู่ใน Reservation ที่รัฐ Oklahoma

ชื่อเสียงและวีรกรรมต่าง ๆ ของเขาเลื่องลือเป็นที่ยอมรับและรู้จักของหลาย ๆ คน ผู้คนที่อยากมาพบมาเห็นต่างก็พากันถ่ายรูป Geronimo เป็นที่ระลึก ในช่วงตอนนั้น Geronimo มีความคิดที่จะเก็บเงินคนผิวขาวที่ขอถ่ายรูปของเขาเป็นที่ระลึกด้วย…สรุปแล้ว Geronimo เก็บเงินค่าถ่ายรูปจากคนผิวขาว…ครั้งละ 2 เหรียญดอลล่าร์

Geronimo ตำนานนักรบของคนอเมริกันอินเดียนยังใช้ชีวิตอย่างนั้น…จนแก่เฒ่าและเสียชีวิต ซึ่งหลุมฝังศพของเขาถูกฝังไว้ที่รัฐ Oklahoma